Wskazania do wykonania badania dopplerowskiego
Badanie dopplerowskie pozwala ocenić wydolność żył i tętnic oraz dokładnie wskazać miejsca, gdzie pojawiły się zmiany chorobowe takie jak niedrożność, zatory żylne i tętniaki. Zwężenie żył lub tętnic w postaci blaszki miażdżycowej bądź zakrzepów stwarza realne zagrożenie dla życia pacjenta, może bowiem powodować tak niebezpieczne stany jak udar mózgu, zawał serca i zatorowość płucną. Z tego względu bardzo ważne jest, żeby w porę wykryć nieprawidłowości w przepływie krwi i podjąć środki zaradcze.
Wskazaniami do wykonania badania dopplerowskiego są podejrzenia zmian miażdżycowych w tętnicach i innych naczyniach krwionośnych, żylaki, podejrzenie tętniaka i inne stany chorobowe wskazujące na nieprawidłowy przepływ krwi w żyłach i tętnicach.
Za pomocą USG Dopplera bada się przepływ krwi i zmiany w obrębie tętnic szyjnych, tętnic podobojczykowych, serca (często łączy się badanie dopplerowskie z tzw. echem serca), narządów jamy brzusznej, narządów płciowych oraz kończyn dolnych i górnych. Wskazaniem do badania dopplerowskiego są też guzy nowotworowe – ocenia się wówczas przepływ krwi w węzłach chłonnych, różnicuje się guzy wątroby i ocenia się stopień ich złośliwości.
Jak wygląda badanie dopplerowskie?
Badanie dopplerowskie polega na wykorzystaniu do celów diagnostycznych tzw. efektu Dopplera. Głowica aparatu dopplerowskiego przyłożona do ciała pacjenta wysyła falę ultradźwiękową, która przenika ciało. Fala ta odbija się od cząsteczek krwi znajdujących się w ruchu i powraca do głowicy. Sygnał jest przesyłany do aparatu ultrasonograficznego, który rejestruje zmiany częstotliwości fali dźwiękowej odbitej od płynącej krwi. Wynik badania jest przedstawiony w postaci obrazu na monitorze (zaznaczone są na nim miejsca, gdzie przepływ krwi jest mniejszy lub w ogóle ustaje).
Badanie dopplerowskie jest nieinwazyjne i bezbolesne. Nie są konieczne jakieś szczególne do niego przygotowania. Jedynie w przypadku wykonywania USG Dopplera wątroby i tętnic nerkowych należy zgłosić się na badanie dopplerowskie na czczo. Pacjent zdejmuje ubranie z miejsc, gdzie przykładana będzie głowica aparatu dopplerowskiego, następnie kładzie się na kozetce. Lekarz przeprowadzający badanie dopplerowskie przykłada głowicę aparatu do skóry posmarowanej specjalnym żelem. Obraz odbitych fal ultradźwiękowych widoczny jest na monitorze i pozwala na bieżąco ocenić przepływ krwi oraz stan naczyń krwionośnych (tętnic i żył). Badaniu dopplerowskiemu towarzyszy dźwięk przepływu krwi – zmiany w szumie są również wskazówką dla lekarza, że w danym miejscu dzieje się coś niepokojącego.
Interpretacja wyników badania dopplerowskiego.
Wynik badania dopplerowskiego otrzymujemy od razu w postaci opisanego przez lekarza wykresu lub barwnego rysunku.
Badanie dopplerowskie może być podstawą do skierowania pacjenta na zabieg bądź podjęcia leczenia farmakologicznego. Aparat dopplerowski pozwala zmierzyć przepływ krwi przez naczynia oraz zmierzyć przekrój tętnic i żył, a co za tym idzie – można na podstawie tego badania dokładnie określić wydolność żylną. Badanie dopplerowskie pozwala na wykrycie zwężeń tętnic spowodowanych miażdżycą, zakrzepicy żył oraz innych zmian chorobowych w obrębie naczyń krwionośnych umiejscowionych w jamie brzusznej, szyi i kończynach. Na podstawie badania dopplerowskiego nie można natomiast wykryć zmian miażdżycowych i innych nieprawidłowości w przepływie krwi w mózgu, ponieważ kości czaszki uniemożliwiają rozchodzenie się w tym rejonie ultradźwięków. W celu dokonania oceny wydolności naczyń krwionośnych w mózgu przeprowadza się rezonans magnetyczny.
Badanie dopplerowskie jest również wykorzystywane w celu oceny ukrwienia niektórych narządów wewnętrznych. Sprawdza się również przy wykrywaniu zmian nowotworowych, ponieważ wiele z guzów nowotworowych jest silnie ukrwionych.
