USG układu moczowego – wskazania, przygotowanie, przebieg.
Badanie USG układu moczowego obejmuje diagnostykę pęcherza moczowego, moczowodów, nerek oraz gruczołu krokowego u mężczyzn. Najczęściej ultrasonografię układu moczowego wykonuje się u osób z niepokojącymi objawami lub w przypadku nieprawidłowych wyników badania moczu. Jak przygotować się do badania USG i jak ono przebiega?
Czym jest badanie ultrasonograficzne?
Ultrasonografia to badania obrazowe, które pozwala na ocenę wewnętrznych struktur organizmu. W odróżnieniu od RTG jest ono całkowicie bezpieczne i nie ma do niego przeciwwskazań związanych ze szkodliwym promieniowaniem. Dzięki USG można zauważyć nieprawidłowości tkanek miękkich i obserwować je w czasie rzeczywistym na monitorze ultrasonografu. Obrazowanie możliwe jest w wielu płaszczyznach, a otrzymane przekroje są zapisywane lub drukowane. Zazwyczaj badanie USG wykonuje się przez skórę. Ta metoda badania ma też zastosowanie w przypadku USG układu moczowego.
USG układu moczowego – wskazania.
Na ultrasonografię układu moczowego najczęściej kierowane są osoby, które zgłosiły się do lekarza z problemami z oddawaniem moczu. Kluczowe jest tu badanie moczu, a jeśli w wynikach zostaną stwierdzone nieprawidłowości, wykonuje się USG układu moczowego. Podstawą do wykonania badania mogą być:
- częstomocz;
- częste oddawanie moczu w nocy;
- krwiomocz, czyli krew w moczu;
- bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa;
- dolegliwości bólowe w podbrzuszu;
- bolesne oddawanie moczu;
- guz wyczuwalny w jamie brzusznej;
- schorzenia gruczołu krokowego.
Zalecane jest wykonywanie USG układu moczowego z naciskiem na diagnostykę prostaty u mężczyzn po 50. roku życia. Specjalista przeprowadzający USG układu moczowego jest w stanie stwierdzić zwężenie tętnicy nerkowej, kamicę nerkową, wodonercze, zmiany ogniskowe takie jak torbiele i guzy, nieprawidłowy rozmiar moczowodu i zmiany w prostacie.
USG układu moczowego – przygotowanie
Chociaż w większości przypadków ultrasonografia nie wymaga praktycznie żadnych przygotowań, to już w przypadku USG układu moczowego należy przestrzegać konkretnych zaleceń. W celu zapobiegania wzdęciom należy dzień przed badaniem spożywać jedynie produkty lekkostrawne i zrezygnować z napojów gazowanych. W dniu USG nie trzeba być na czczo, ale na kilka godzin przed wizytą nie powinno się już nic jeść.
Przed USG układu moczowego niewskazane jest palenie papierosów, żucie gumy i picie kawy. W przypadku badania skupiającego się na stanie pęcherza moczowego należy za to około godziny przed badaniem wypić półtora litra wody niegazowanej i nie oddawać moczu. Ważne jest, żeby pęcherz był wypełniony (pacjent powinien wręcz odczuwać parcie na mocz), co pozwoli na dokładną ocenę jego kształtu oraz na zbadanie prostaty.
USG układu moczowego – przebieg
Na badanie USG układu moczowego przychodzi się z pełnym pęcherzem oraz wynikami badań, które mogą mieć znaczenie w prawidłowej ocenie zdrowia pacjenta. Badanie podzielone jest na dwa etapy. W pierwszym lekarz wykonuje ultrasonografię, gdy pacjent ma pełny pęcherz. Drugi etap to USG z opróżnionym pęcherzem, podczas którego można ocenić, czy mocz został oddany w całości.
W celu wykonania ultrasonografii należy odsłonić badany obszar, by lekarz mógł pokryć skórę żelem. Następnie przystawia on głowicę emitującą ultradźwięki do okolic układu moczowego i przemieszcza ją w różnych kierunkach. Obraz wyświetla się w czasie rzeczywistym na monitorze, który jest jednym z głównych części składowych ultrasonografu. Podczas USG pacjent leży na plecach, a także przekręca się na prawy i lewy bok. Jeżeli obraz nerek nie jest pełny, należy położyć się na brzuchu, a sonograf przykłada się do dolnej części pleców.
Po wykonaniu pierwszej części USG celu dokładnej analizy pęcherza pacjent musi skorzystać z toalety. Gdy odda mocz, przeprowadzana jest druga część badania z opróżnionym pęcherzem. Gdy lekarz zakończy wszystkie czynności, można oczyścić skórę z żelu i porozmawiać na temat wyników.
USG układu moczowego – co po badaniu?
Zazwyczaj USG układu moczowego stanowi kolejny już etap diagnostyki chorób tego układu. W celu uzyskania pełnego obrazu sytuacji, lekarz może skierować pacjenta również na cystografię mikcyjną. Ultrasonografia często wykonywana jest przed badaniem urodynamicznym, czyli testem przepływu moczu.