Poziomu glukozy glukometrem

Sprawdzanie poziomu cukru we krwi jest szczególnie ważne zwłaszcza w przypadku diabetyków, którzy muszą stale kontrolować glikemię. Taki rodzaj badania wykorzystywany jest w profilaktyce w kierunku cukrzycy, w jej rozpoznawaniu. Poprzez badanie poziomu cukru we krwi odbywa się również kontrola cukrzycy. Stężenie glukozy we krwi wykonywane jest w stanach hipoglikemii, tzn. przy zbyt niskim stężeniu glukozy we krwi. Poziom glikemii powinno wykonywać się, gdy pojawiają się takie objawy, jak: postępujące zmęczenie, nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, zaburzenia widzenia, niewyjaśniony spadek masy ciała, stany zapalne narządów płciowych, stany zapalne skóry.

Prawidłowy poziom cukru we krwi

Prawidłowy poziom cukru we krwi jest fundamentem zdrowia w przypadku osób chorych na cukrzycę – dlatego ważne jest regularne monitorowanie jego ilości. Stężenie glukozy we krwi jest również podstawą rozpoznania cukrzycy. Glukoza to cukier prosty, który jest niezbędny do dostarczania organizmowi energii.

Najczęściej wykonywanym badaniem jest poziom glukozy we krwi na czczo. Wynik uznaje się za nieprawidłowy, jeśli przekroczy on 100 mg% (5,6 mmol/l). Zgodnie z normami ustalonymi przez Światową Organizację Zdrowia, poziom cukru na czczo, u zdrowej dorosłej osoby powinien wynosić od 70 do 99 mg/dl (3,9– –5,5 mmol/l). Można też wykonać badanie stężenia glukozy we krwi o dowolnej porze dnia, niekoniecznie na czczo.

Jaki jest prawidłowy poziom glukozy (poziomu cukru we krwi) dla poszczególnych przedziałów wiekowych?

Dzieci i młodzież:

• glukoza na czczo – 70-100 mg/dl,
• glukoza po posiłku – 70-140 mg/dl.

Dorośli:

• glukoza na czczo – poniżej 100 mg/dl,
• glukoza po posiłku – poniżej 140 mg/dl.

Kobiety ciężarne:

• glukoza na czczo – 60-95 mg/dl,
• glukoza po posiłku – 120 mg/dl.

Osoby starsze i diabetycy:

• glukoza na czczo – 80-140 mg/dol,
• glukoza po posiłku – poniżej 180 mg/dl.

Jak mierzy się poziom cukru we krwi?

Jak mierzy się poziom cukru we krwi? Stężenie glukozy jest mierzone w próbce krwi pobieranej z żyły łokciowej, jeżeli badanie poziomu glukozy wykonywane jest w laboratorium analitycznym. Aby przejść badanie, należy zgłosić się na do laboratorium na czczo.

W przypadku, gdy stężenie glukozy we krwi badane jest w samokontroli, kropla krwi pobierana jest przez nakłucie opuszki palca końcówką igły lub specjalnie przeznaczonym do tego nakłuwaczem, a pomiar wykonuje się przy pomocy glukometru. Glukometr jest przyrządem służącym cukrzykom do pomiaru poziomu glukozy we krwi.

Jak przygotować się do badania poziomu cukru we krwi?

Żeby badanie poziomu cukru we krwi było wiarygodne nie należy przemywać palca alkoholem lub środkami dezynfekującymi. Alkohol zaburza poprawny odczyt. Myjąc dłonie przed nakłuciem, pomasuj opuszek. Dzięki temu poprawisz ukrwienie dłoni. Ręce myj w ciepłej wodzie, gdyż zimna zmniejsza szybkość krążenia. Alternatywą dla nakłuwania czubka opuszka może być być boczna powierzchnia palca.

Paski do glukometrów.

Nakłuwanie palca wykonuje się specjalnym instrumentem wyposażonym w małą igłę. Ukłucie jest szybkie i zazwyczaj bezbolesne. Odpowiednio dużą kroplę krwi należy umieścić na polu reaktywnym suchego paska testowego. Paski do glukometru są niezwykle czułymi przyrządami. Przed pomiarem należy dokładnie wypełnić pole paska – zbyt mała kropla krwi może zaburzyć poprawny odczyt.

Odczyt badania glukozy.

Glukoza powoduje, że pasek zmienia kolor lub, w zależności od rodzaju glukometru, natężenie mikroprądu elektrycznego, który przepływa przez pole reaktywne paska. Glukometr odczytuje zmiany, ustala ich wielkość i pokazuje w formie liczbowego wyniku. Właściwe stężenie glukozy we krwi oscyluje między 80 a 120 mg/dl. Kontrolowana cukrzyca pozwala normalnie funkcjonować. Dzięki badaniu krwi można stosunkowo wcześnie wykryć nieprawidłowości i szybko zareagować.

Błędne odczyty glukozy.

Paski pomiarowe są pakowane sterylnie i hermetycznie. Glukometr uaktywnia się poprzez wsunięcie do niego paska (automatycznie) lub, zależnie od rodzaju glukometru, poprzez wciśnięcie przycisku włączającego. Zabrudzony aparat może podać nieprawdziwy odczyt. Glukometr powinien być utrzymywany w czystości. Po każdym pomiarze należy go umyć. Glukometry mogą podać wynik badania krwi z pewnym błędem. Zazwyczaj błąd ten oscyluje w granicach 10-15%.

Glukometr.

Stężenie glukozy we krwi służy kontroli cukrzycy, ale nie tylko. Prawidłowe badanie glukometrem oraz kontrola stężenia glukozy i acetonu w moczu, kontrola masy ciała, kontrola ciśnienia tętniczego krwi, kontrola stóp i oznaczenie mikroalbuminurii w moczu, należą do pełnej samokontroli cukrzycy. Większość tych czynności można wykonywać w domu. Prawidłowo prowadzona samokontrola daje odpowiedzi na ważne pytania odnośnie konieczności zmniejszenia dawki leku, zmodyfikowania posiłków lub zmniejszenia natężenia pracy fizycznej.

Badanie glukometrem polega na pobraniu krwi z opuszki palca (najlepiej z bocznych części opuszki palca). Krew należy przenieść na pole reaktywne suchego paska testowego. Dochodzi wówczas do reakcji chemicznych między enzymami na pasku testowym, a glukozą z krwi. Urządzenie odczytuje stężenie glukozy we krwi. Należy pamiętać, że badanie glukometrem jest tylko badaniem przesiewowym. Dokładne oznaczenie stężenia glukozy we krwi można uzyskać tylko w laboratorium. Na laboratoryjny pomiar stężenia glukozy we krwi (wykonywane w kilku pomiarach – na czczo i po posiłku) powinny zgłaszać się osoby, które podejrzewają u siebie cukrzycę. Choroby nie stwierdza się na podstawie badania glukometrem.

Rodzaje glukometrów

Glukometr to niewielkie urządzenie, które służy do stężenia glukozy we krwi. Ułatwieniem są glukometry, które przedstawiają wynik badania stężenia glukozy we krwi, dzięki czemu chory nie musi samodzielnie przeliczać wyniku. Warto wybierać te urządzenia, które posiadają odpowiednie certyfikaty oraz spełniają następujące wymogi:

• do pomiaru stężenia glukozy we krwi konieczna jest mała kropla krwi,
• pomiar stężenia glukozy we krwi trwa krótko – tylko 10 sekund,
• urządzenie ma dużą pamięć – do 450 wyników oznaczeń,
• urządzenie ma szeroki zakres pomiarowy stężenia glukozy we krwi – w granicach 20-600 ml/dl.

Nowoczesne glukometry posiadają funkcję wewnętrznego kodowania (wtedy nie ma konieczności użycia paska kodowego) oraz funkcję automatycznego wysuwania paska, dzięki której można wyrzucić pasek bez konieczności dotykania paska pokrytego krwią.

Częstotliwość kontroli glukozy.

Częstość wykonywania pomiaru stężenia glukozy we krwi zależy od rodzaju cukrzycy. Chorzy na cukrzycę, leczeni wielokrotnymi wstrzyknięciami insuliny, powinni dokonywać wielokrotnych pomiarów stężenia glukozy we krwi w ciągu doby – o częstości badania glukometrem decyduje lekarz. Pacjenci z cukrzycą typu 2, którzy leczeni są dietą, raz w miesiącu powinni dokonywać skróconych profili glikemii na czczo i stężenie glikemii po głównych posiłkach. Chorzy na cukrzycę typu 2, którzy leczeni są stałymi dawkami insuliny, powinni wykonywać pomiar stężenia glukozy we krwi codziennie 1-2 razy, a raz w tygodniu powinni wykonywać skrócony profil glikemii na czczo i po głównych posiłkach. Raz w miesiącu należy wykonać pełny profil glikemii.

Diabetycy powinni być przeszkoleni z prawidłowego wykonywania pomiarów stężenia glukozy we krwi glukometrem. Cenne informacje na ten temat można uzyskać nie tylko od lekarza, ale także od pielęgniarki. Warto pamiętać o systematycznych kontrolach jakości pomiaru glukometrem (kontrola wykonywana jest w placówce, w której leczy się diabetyk i powinna być przeprowadzana przynajmniej raz na pół roku, o ile specyfikacja urządzenia nie zaleca inaczej).

Poziom cukru we krwi.

Stężenie glukozy we krwi za pomocą glukometru trzeba czasem wykonywać wielokrotnie. Mierzenie poziomu cukru we krwi tradycyjną metodą polega na nakłuciu opuszki palca jałową igłą przez personel medyczny i pobrania kropli krwi na pasek do glukometru. Jest to technika stosowana obecnie głównie w szpitalach i przychodniach, ze względu na jej niskie koszty. W tym przypadku bolesność ukłucia zależy od:

• grubości użytej igły,
• głębokości wbicia igły,
• czasu, jaki igła pozostaje w skórze.

Powyższe czynniki zależą więc w większości od doświadczenia i “dobrej woli” osoby wykonującej nakłucie. Odczuwanie bólu zależy też od grubości naskórka na opuszce palca. Opuszki palców należą do jednych z najlepiej unerwionych i ukrwionych obszarów ciała. W najgorszym wypadku grozi nam jednak ból porównywalny do uczucia podczas pobierania krwi czy wykonywania zastrzyku.

Monitorowanie glikemii poposiłkowej.

Monitorowanie glikemii poposiłkowej polega na oznaczeniu stężenia glukozy po 2 godzinach od rozpoczęcia posiłku. Takie oznaczenie powinien wykonywać każdy chory w domu przy użyciu glukometru.

To elektroniczne urządzenie, pozwalające na samodzielne badanie poziomu glukozy we krwi. Umieszcza się kroplę krwi z opuszki palca na końcówkę, który po minucie pozwala na odczytanie wyniku.

Każda osoba chora na cukrzycę powinna samodzielnie kontrolować swoją glikemię, a oprócz tego prowadzić dziennik pacjenta. W takim zeszycie wpisuje się wyniki glukozy, obserwowane objawy, dane dotyczące posiłków oraz form leczenia, infekcje i choroby, datę miesiączki, a także aktywność fizyczną.

Kontrola poposiłkowej glikemii ma istotne znaczenie dla wyrównania metabolicznego cukrzycy i może wpływać na zmniejszenie częstości występowania powikłań.

Cukrzyca ciążowa.

Stężenie glukozy we krwi odgrywa również ważna rolę w czasie ciąży. W trakcie pierwszej wizyty u ginekologa prowadzącego ciążę lekarz przeprowadzi dokładny wywiad w celu określenia ryzyka wystąpienia cukrzycy w ciąży. Na jego podstawie zakwalifikuje pacjentkę do jednej z 3 grup ryzyka i zaplanuje badania przesiewowe (pomiar stężenia glukozy we krwi w godzinę po wypiciu 75 g glukozy). Badania przesiewowe w kierunku cukrzycy ciążowej zalecane są każdej ciężarnej, jednakże – w zależności od ryzyka wystąpienia schorzenia – mogą one być przeprowadzane w różnych okresach ciąży. W grupie średniego ryzyka test diagnostyczny należy wykonać w 24.–28. tygodniu ciąży. Jeśli natomiast kobieta została zakwalifikowana do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia cukrzycy ciężarnych, test przesiewowy wykonujemy już na pierwszej wizycie oraz – w przypadku wyniku negatywnego – także w 24.–28. tygodniu ciąży. W zależności od wyniku testu doustnego obciążenia glukozą można wykluczyć cukrzycę ciążową, potwierdzić ją lub rozpoznać upośledzenie tolerancji glukozy bądź nieprawidłową glikemię na czczo. W przypadku rozpoznania któregoś z zaburzeń metabolizmu glukozy należy skierować pacjentkę do specjalistycznego ośrodka.